De Bus “Toen en Nu!”
De Bus “Toen en Nu” zal de ontwikkeling van de bus als openbaar vervoermiddel laten zien. Bezoekers aan de 32e editie zullen verbaasd zijn over de bijzondere exemplaren die opgesteld zullen staan tijdens de Nationale Oldtimerdag Lelystad, zondag 19 juni aanstaande.
Het openbaar vervoer in ons land maakte eind 19e eeuw / begin 20e eeuw gebruik van stoomtreinen, stoomtrams en koetsen. Na de start van de automobielgeschiedenis kwamen er de eerste busdiensten. Bijna gelijktijdig kwamen de eerste buslijnen in de Achterhoek (opgestart door de Gelders Tramweg Maatschappij) tussen Aalten en Winterswijk en in Twente tussen Borne, Hengelo en Enschede. In 1924 begon de familie Ter Haar uit Borne met de busdienst en enkele jaren later werd door hen de Overijsselse Autobus Dienst (OAD) opgezet. Zowel de bus in de Achterhoek als die in Twente werd gebouwd op het chassis van een Ford Model T. Een nieuwe uitdaging voor wagenmakers en koetsenbouwers. De Twentse bus is bewaard gebleven in originele staat en komt uit privé bezit. Een kostbaar en exclusief relikwie uit een periode dat de automobiel een dimensie toevoegde aan de samenleving.
De Stichting Veteraan Autobussen (SVA) presenteert een bus van direct na de Tweede Wereldoorlog. Het Nederlandse spoorwegnet lag door de vele bombardementen helemaal plat. De NS gaf de scheepswerf De Schelde in Vlissingen opdracht om 500 bussen te bouwen op het chassis van en met de motor van een Britse Crossley. Met deze bussen werden de verbindingen tussen steden en dorpen onderhouden totdat het spoorwegnet (diep in de jaren ’50) weer op orde was. Van de bussen is er slechts één nog rijdend beschikbaar.
De Nationale Oldtimerdag schenkt aandacht aan de ontwikkeling van het busvervoer vanaf 1924 tot nu met als meest moderne exponent een OAD Mercedes Benz M Touring uit 2014. Het is de zeer luxueuze spelersbus van de AFC Ajax Amsterdam. In totaal nemen er zestien bussen aan de presentatie deel uit diverse tijdsperioden van het busvervoer:
Ford Model T 1924; Krüpp GTW 1936; Opel Blitz 1938; NS Crossley De Schelde 1947; Bedford OB Duple 1949; AEC Burlingham Seagull Coach 1950; Guy Arab I 1951; Borgward B1500 1955; Trailways Red Ghost 1952; Saurer Zwitserse Postbus 1953; Scania Vabis Zweedse Schoolbus 1956; Leyland Werkspoor 1958; International American Schoolbus 1960; Scania Vabis Koninklijke Beuk 1960; GM Newlook Fishbowl 1975; Mercesdes Benz M Tourismo Coach 2014.
De tijdlijn van de bussen is te zien tijdens het grootste gratis toegankelijke Oldtimer evenement van Nederland, de Nationale Oldtimerdag Lelystad, derde zondag van juni. Dit jaar wederom gehouden aan de Bataviaboulevard in Lelystad, hoofdstad van de provincie Flevoland.